پیشگیری و درمان اسپاسم (گرفتگی شدید) عضله کمر با استفاده از فیزیوتراپی
اسپاسم کمر، یک انقباض ناگهانی و غیرارادی، یا سفتی و خشکی غیر قابل‌کنترل عضله است که از واکنش نسبت به کشیدگی، استفاده‌ی مفرط، ضعف، یا درد عضلانی مرتبط با آسیب یا یک مشکل ناشی می‌شود. موارد اسپاسم کمر اغلب در نزدیکی ستون فقرات یا نزدیک به ریشه‌های عصبی که به ستون فقرات وارد یا از آن خارج می‌شوند. اسپاسم و گرفتگی عضلانی می‌تواند روی یکی از این عصب‌های حساس فشار وارد کند و موجب ایجاد دردی بسیار شدید گردد. بروز اسپاسم و گرفتگی عضلات کمر در هنگامی‌که نیرو یا کشش بسیار زیادی را اعمال می‌کنید، مانند بلند کردن اشیاء سنگین، تمرینات ورزشی سنگین، یا انجام فعالیت‌های ورزشی شدید، امری شایع است. خصوصاً اگر هر یک از این کارها را در هنگامی انجام دهید که قبل از آن بدنتان آب کافی دریافت نکرده باشد، اگر ذخیره‌ی پتاسیم یا کلسیم بدنتان کم باشد، در معرض بیشتر اسپاسم و گرفتگی عضلانی خواهید بود.
علت‌ها
بروز اسپاسم و گرفتگی عضلات کمر در هنگامی‌که نیرو یا کشش بسیار زیادی را اعمال می‌کنید، مانند بلند کردن اشیاء سنگین، تمرینات ورزشی سنگین، یا انجام فعالیت‌های ورزشی شدید، امری شایع است. خصوصاً اگر هر یک از این کارها را در هنگامی انجام دهید که قبل از آن بدنتان آب کافی دریافت نکرده باشد، اگر ذخیره‌ی پتاسیم یا کلسیم بدنتان کم باشد، یا اگر مشکل دیگری دارید که عضلاتتان را آسیب‌پذیرتر کرده است، در معرض بیشتر اسپاسم و گرفتگی عضلانی خواهید بود.
کمبودهایی در تناسب بدن باعث اسپاسم کمر می‌شود
جنبه‌های خاصی از شرایط و وضعیت فیزیکی بدن می‌تواند شمارا نسبت به اسپاسم و گرفتگی عضلات کمر آسیب‌پذیرتر کند، این جنبه‌ها شامل موارد زیر می‌باشند:
- کم آب شدن بدن
- سطح پایین مواد معدنی در خون مانند پتاسیم و کلسیم
- سفتی و خشکی تاندون‌هایی که از پشت پاها می‌گذرند (همسترینگ یا زردپی)
- عضلات ضعیف یا خشک کمر
- عضلات ضعیف شکم
علل پاتالوژیک اسپاسم کمر
اسپاسم و گرفتگی کمر، می‌تواند واکنشی نسبت به درد ناشی از مشکلی دیگر در بدن باشد. برخی از موارد اسپاسم ممکن است به خاطر اختلال خاصی یا به خاطر فشاری روی ستون فقرات یا عصب‌هایی که از طناب نخاعی نشئت می‌گیرند. اختلالاتی که می‌توانند باعث اسپاسم کمر شوند، عبارت‌اند از:
- آرتروز ستون فقرات
- انحنای ستون فقرات، مانند لوردوز (انحنای زیاد ستون فقرات به‌طرف جلو) یا اسکولیوز (انحنا و انحراف غیرطبیعی ستون فقرات)
- دیسک کمر
- تنگی کانال نخاعی
- اسپاندیلولیز یا اسپوندیلولیستزیس یا لغزش مهره‌ها (نقص در مهره‌های ستون فقرات یا ستون فقرات)
علت‌های جدی و شدید اسپاسم کمر
در برخی موارد، اسپاسم کمر ممکن است علامتی از یک بیماری جدی یا خطرناک باشد که باید فوراً آن را به‌صورت اورژانسی ارزیابی کرد. این بیماری‌ها عبارت‌اند از:
- اسپوندیلیت آنکیلوزان یا روماتیسم ستون فقرات
- آبسه‌ی اپیدورال (عفونت موضعی در مجرای نخاعی)
- سنگ کیسه صفرا
- سنگ کلیه
- پیلونفریت (عفونت کلیه)
- تومور
علائم
اسپاسم و گرفتگی عضلات کمر ممکن است با علائم دیگری همراه باشد که با توجه به بیماری، اختلال یا مشکلی که اسپاسم از آن ناشی می‌شود، متغیر هستند. علائمی که مکرراً کمر دچار آن می‌شود، ممکن است شامل بخش‌ها و سیستم‌های دیگر بدن نیز باشند. علائم اسکلتی- عضلانی نیز ممکن است همراه با اسپاسم کمر بروز کنند. اسپاسم کمر ممکن است با علائم دیگری همراه باشند که روی سیستم اسکلتی-عضلانی تأثیرگذار هستند، مانند:
- کمردرد
- درد لگن و باسن
- انحنای ستون فقرات
- افتادگی پا (احساس کشیده شدن پا روی زمین که به خاطر ضعف پا ایجاد می‌شود).
- ضعف یا کشش عضله
- درد و خشکی گردن
- درد، بی‌حسی یا احساس گزگز در یک پا یا باسن
- درد شانه یا بازو
- خشکی ستون فقرات
درمان
استراحت کردن
دو یا سه روز به خود استراحت دهید، خصوصاً اگر اسپاسم پایین کمر به خاطر آسیب به عضله بروز کرده باشد. استراحت کردن در این شرایط بسیار مهم است زیرا کمک می‌کند تا آسیب عضله سریع‌تر بهبود یابد. اگرچه، باید در حین استراحت، انجام فعالیت‌هایی را ادامه دهید.
سرما و گرما درمانی
درمان به‌موقع اسپاسم کمر، برای سرعت بخشیدن به دوران بهبودی حائز اهمیت است. سرما درمانی برای چند روز اول و سپس گرما درمانی با رطوبت، می‌توانند به بهبود علائم کمک کنند. می‌توان از کیسه یخ‌های آماده، تکه‌های یخ، یا یک کیسه نخود یخ‌زده که در حوله‌ای پیچیده شده است، هر 4 تا 6 ساعت، به مدت 20 دقیقه، استفاده کنید. گرما درمانی با رطوبت را می‌توان بعد از 2 الی 3 روز بعد از سرما درمانی آغاز کرد. برای جلوگیری از سوختن پوست، منبع گرمایش را در یک حوله بپیچید و آن را قبل از خواب بردارید. نباید از بسته‌های سوراخ‌دار آماده استفاده کرد زیرا ژل شیمیایی آن می‌تواند پوست را بسوزاند.
دارو
اگر روش‌های خوددرمانی بالا کمک‌کننده نباشند، باید با یک پزشک درباره‌ی مصرف داروهای ضدالتهاب (فروش بدون نسخه) برای کمک به تسکین اسپاسم کمر مشورت کنید. اگرچه داروهایی مانند ناپروکسن یا ایبوپروفن مؤثر هستند، داروهای تجویزی می‌توانند تسکین درد را سریع‌تر کنند.
ماساژ درمانی
ماساژ درمانی یومی هو می‌تواند به درمان اسپاسم کمر کمک کند زیرا ماساژ، درمانی غیرتهاجمی است و کمترین خطر را برای اکثر افراد دارد.
- ماساژ درمانی یومی هو، یکی از راحت‌ترین درمان‌ها برای اسپاسم عضلانی است که سبب بازگشت انقباض پذیری و عملکرد ماهیچه‌ها می‌شود.
- این درمان برای کشش‌های عضلانی نیز کاربرد دارد که به بهبود انعطاف‌پذیری، شل کردن عضلات و احساس شادابی و پرانرژی بودن کمک می‌کند.
- ماساژ درمانی یومی هو همچنین به بهبود جریان خون و اکسیژن کمک می‌کند.
- این درمان باعث بالا رفتن استقامت و سطوح عملکردی می‌شود.
- کاربرد این درمان برای کشش عضلات می‌تواند احتمال آسیب‌دیدگی مجدد را کاهش دهد.
- این درمان سبب تسریع در فرآیند بهبودی می‌شود.
طب سوزنی
طب سوزنی، درمانی ست برای تسریع روند بهبودی و کاهش درد که در آن، سوزن‌های بسیار ریزی در پوست، در نقاط خاصی از بدنتان وارد می‌شوند. این درمان می‌تواند با تمرکز بر نقاط خاص و معینی در کمر، موجب تسکین درد اسپاسم و گرفتگی عضلات کمر شوند.
التراسوند تراپی
درمان التراسوند، با افزایش جریان خون، به کاهش اسپاسم عضلانی، گرفتگی، ورم، خشکی و درد عضلات کمک می‌کند. این تکنیک، این کار را با ارسال امواج صوتی به عمق بافت‌های عضلانی انجام می‌دهد و گرمایی ایجاد می‌کند که موجب بالا رفتن میزان جریان خون و درنتیجه بهبود علائم می‌شود.
شاک ویو تراپی
شاک ویو تراپی، یک روش درمانی غیرتهاجمی برای صدمات طولانی‌مدت و آسیب‌های بافت‌های نرم می‌باشد. درمان موضعی ناحیه‌ی آسیب‌دیده، سبب کاهش اسپاسم و گرفتگی عضلات کمر می‌شود. سپس پالس‌های صوتی به بافت‌های زیرین منتقل می‌شود و نواحی بزرگ را درمان می‌کند.
ورزش
حرکت سوپرمن
حرکات ورزشی سوپرمن، روی عضلات بین استخوان کتف و عضلاتی در قسمت بالای کمر کار می‌کند. روی شکم دراز بکشید، پنجه پاها به طوف زمین کشیده باشد و پاها را بالا ببرید. دست‌هایتان را با زاویه‌ای مناسب بکشید، درحالی‌که کف دست‌ها رو به پایین است. سر، شانه، دست‌ها و قسمت بالای کمر را از زمین بلند کنید. هرگاه در حالت سوپرمن قرار گرفتید، دست‌هایتان را به‌طرف بالا و سمت سقف بالا ببرید.
حرکت شنا
حرکات شنا، یکی از بهترین حرکات ورزشی هستند که می‌توانید انجام دهید. علاوه بر تقویت عضلات و تاندون‌هایی که در کل قسمت‌های بالا و پایین قرار دارند، این حرکات روی ماهیچه دندانه‌ای پیشین یا عضله دندانه‌ای قدامی، یک عضله‌ی مهم برای پایداری تیغه‌ی شانه، کار می‌کنند.
روی چهار دست‌وپا قرار بگیرید و بدن و زانوهایتان را کاملاً صاف نگه‌دارید. آرنج‌هایتان را خم‌کنید و سینه‌تان را به زمین نزدیک کنید. برای شروع، سینه را به بالا برگردانید.
کشش دست روی دیوار
بسیاری از مشکلات و دردهای قسمت بالای کمر می‌توانند مانند مشکلاتی در عضلات تنه جلو باشند که عضلاتی در کمر هستند. ماهیچه سینه‌ای بزرگ، عضله‌ی کوچکی که در زیر عضلات سینه‌ای بزرگ‌تر قرار دارد، می‌تواند شانه‌تان را به سمت جلو بکشد و موجب برآمدگی و آسیب شود. کشش دست روی دیوار برای بهبود کشیدگی ماهیچه سینه‌ای بزرگ بسیار مناسب است.
در چهارچوب در بایستید، درحالی‌که یکی از پاهایتان یک‌قدم به جلو باشد. پای چپ را به عقب ببرید و پای راست را به جلو. دست چپ را تا ارتفاع شانه بالا بیاورید و کف دست و قسمت داخل بازویتان را روی چهارچوب در قرار دهید به‌طوری‌که گویا بازویتان تیر دروازه است.
سینه‌تان را به‌آرامی به جلو بکشید تا وقتی‌که کششی را احساس کنید. بازوهایتان را به بالا و پایین حرکت دهید تا کششی را در قسمت‌های مختلف سینه‌تان احساس کنید. این حرکت را برای سمت دیگر تکرار کنید.
پیشگیری
اولین کاری که یک فرد می‌تواند برای پیشگیری از اسپاسم و گرفتگی عضلات کمر انجام دهید، تأمین آب کافی بدن است. نوشیدن آب یا مایعات و نوشیدنی‌های سالم دیگر در مدت یک روز یا در هنگام کار سخت، احتمال گرفتگی عضلات را کاهش خواهد داد. تغذیه‌ی مناسب نیز مهم است، مطالعات نشان داده‌اند که پایین بودن سطح پتاسیم، کلسیم و سدیم باعث بالا رفتن احتمال اسپاسم عضلات می‌شود. بسیاری از ورزشکاران یک ساعت قبل از تمرینات، از مکمل‌های معدنی استفاده می‌کنند و یا موز می‌خورند.
نکته‌ی دیگر، در رابطه با وضعیت عضلانی مناسب در تمرینات و کشش‌های منظم است. این موضوع در خصوص عضلات آسیب‌دیده نیز صدق می‌کند که می‌توانند مکرراً با سیگنال‌های روتین از مغز دچار اسپاسم شوند. با بهبود عضله از طریق درمان خفیف و با گذشت زمان، موارد اسپاسم آن معمولاً با شدت و در دفعات کمتری رخ خواهد داد.
